Insolventierecht omvat het faillissementsrecht in de breedste zin. Dit omvat niet alleen het faillissement zelf, maar ook de vaak lange periode die eraan voorafgaat of waarin een faillissement dreigt, maar nog kan worden voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld door de winstgevendheid te verbeteren, een herfinanciering te realiseren of via een schuldensanering, al dan niet minnelijk. Indien een minnelijke regeling niet mogelijk is, kan de rechtbank soms een gedwongen afkoop tegen finale kwijting aan schuldeisers opleggen.
Een schuldensanering kan aanzienlijke voordelen opleveren. Stel dat slechts twintig procent van de schuld wordt voldaan tegen finale kwijting; de resterende tachtig procent wordt dan als winst beschouwd en is bovendien belastingvrij. Uiteraard is schuldensanering alleen een optie als deze daadwerkelijk noodzakelijk is. Voor crediteuren kan het immers gunstiger zijn om een gedeeltelijke betaling te ontvangen dan helemaal niets. In het bovenstaande voorbeeld kunnen ondernemers over het niet-betaalde deel (80%) de btw terugvorderen bij de Belastingdienst, waardoor de effectieve ontvangst geen twintig, maar dertig procent bedraagt.
Enerzijds zal de fiscus doorgaans een groter percentage willen ontvangen en proberen uitzonderingen op deelposten te bewerkstelligen. Dit kan onderhandelbaar zijn, hoewel het in formele termen vaak als ‘overleg’ wordt gepresenteerd. Anderzijds kan de Belastingdienst een goed onderbouwd voorstel niet zomaar weigeren. Als preferente schuldeiser moet de fiscus instemmen met een redelijke en haalbare regeling. Dit betekent dat de Belastingdienst zich moet conformeren aan een goed afkoopvoorstel, mits dit volgens de geldende regels is opgesteld.
Soms is een faillissement onvermijdelijk, of zelfs wenselijk, hoe tegenstrijdig dat ook klinkt. Dit hoeft niet altijd nadelig te zijn. Neem als voorbeeld een willekeurige onderneming waarbij, na een doorstart, een percentage van de activa op de balans wordt betaald in ruil voor de overname van het bedrijf. De schulden blijven dan achter bij de curator, die deze verder afhandelt. De mogelijke winstgevendheid van een dergelijke situatie spreekt voor zich.
Belangrijk is wel dat er in het geval van een faillissement een doordachte communicatiestrategie klaar ligt. Bovendien geldt dat het hierboven geschetste scenario alleen mogelijk is bij besloten vennootschappen. Voor eenmanszaken of vennootschappen onder firma zijn andere oplossingen, zoals schuldensanering en herfinanciering, eerder aan de orde. Een bijkomend voordeel van een besloten vennootschap is dat een faillissement in sommige gevallen kan worden gerealiseerd zonder dat dit door de rechtbank publiekelijk bekend wordt gemaakt.
Mijn doel is om ondernemers met financiële problemen bij te staan. Ik ben echter niet beschikbaar voor situaties waarin uitsluitend geprobeerd wordt om op oneigenlijke wijze winst te genereren ten koste van crediteuren of de Belastingdienst. Eerlijkheid en een goed onderbouwde aanpak staan altijd voorop